- OPUBLIKOWANO
- 03 października 2017
Fonoholizm - nałogowe korzystanie ze smartfonów
Fundacja DBAM O MÓJ Z@SIĘG przeprowadziła niezwykle interesujące i zakrojone na szeroką skalę badanie poświęcone nałogowemu korzystaniu z telefonów komórkowych, czyli tzw. fonoholizmowi. To pierwszy raz kiedy temat został podjęty w tak dogłębny sposób – szczególnie wiele uwagi poświęcono skutkom, jakie niesie wszechobecność sieci w życiu polskiej młodzieży.
Smartfon od dawna przestał być tylko telefonem służącym do najbardziej podstawowej komunikacji. Urządzenia mobilne z dostępem do sieci to narzędzia, w których koncentruje się nasze życie społeczne, a dzięki nim jesteśmy w stanie nie tylko utrzymywać kontakty, ale także poszerzać je, rozwijać, realizując przy tym własne pasje i zainteresowania. Są one wykorzystywane codziennie i do wszystkiego – niezależnie czy chodzi o sprawdzenie godziny, czy też zaplanowanie podróży, zdobycie interesujących informacji czy rozrywkę.
I choć wydaje się, iż korzyści jakie płyną z wykorzystywania nowoczesnych technologii są ogromne – niezależnie nawet od grupy wiekowej, mówiąc o smartfonach nie sposób pominąć zjawiska uzależnienia od telefonu oraz negatywnych skutków jakie ono niesie. I właśnie tym zagadnieniem zajęła się Fundacja DBAM O MÓJ Z@SIĘG, która wykonała ogólnopolskie badanie wśród ponad 22 tysięcy osób między 12 a 18 rokiem życia, blisko 3,5 tysiąca nauczycieli oraz przeprowadziła eksperyment społeczny wraz z badaniem jakościowym także poświęcony tej tematyce. Efektem pracy zespołu, którego trzon stanowili pomysłodawcy badania – Centrum Doradztwa i Badań Społecznych oraz Instytutu Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego – jest raport Nałogowe korzystanie z telefonów komórkowych. Szczegółowa charakterystyka zjawiska fonoholizmu w Polsce
autorstwa dr. Macieja Dębskiego, koordynatora projektu.
Jak twierdzą badacze, choć telefony komórkowe promują bycie w ciągłym kontakcie z bliskimi i znajomymi, ich niekontrolowane wykorzystywanie „może prowadzić do atrofii więzi społecznych, wpływając negatywnie na dobrostan psychiczny i zdrowie somatyczne użytkownika. W skrajnych przypadkach brak kontroli może generować silne uzależnienia oraz takie problemy, jak hazard, ubóstwo, zaburzenia psychiczne czy bezdomność.” Właśnie dlatego, Fundacja zdecydowała się sformułować kilka postulatów odnoszących się do odpowiedzialnego korzystania z nowych technologii. Są to:
- Używanie urządzeń w sposób zrównoważony, z pełną świadomością negatywnych skutków kompulsywnych zachowań.
- Nawiązywanie realnych znajomości i przyjaźni, czyli takie kształtowanie więzi z innymi, w których telefon jest dodatkiem, a nie jedyną formą kontaktu
- Lepsze planowanie własnego czasu dzięki możliwościom jakie dają aplikacje telefoniczne
- Rozwijanie własnych pasji i hobby, co ułatwia dostęp do internetu
- Pomaganie innym poprzez promocję aktywnego wykorzystywania sieci w celu ułatwienia życia osobom chorym, dostępu do pomocy itp.
- Dbanie o bezpieczeństwo własne i bezpieczeństwo najbliższych, czyli zwiększenie świadomości i wiedzy na temat tego, jakie zagrożenia związane są z nierozważnym korzystaniem z internetu.
W raporcie z badań uwagę zwracają także uniwersalne wnioski dotyczące ludzi nałogowo pozostających online. Jak stwierdzono, „użytkownik, który w sposób niekontrolowany, nałogowy, kompulsywny korzysta w życiu codziennym z różnego rodzaju mediów cyfrowych, urządzeń mobilnych, Internetu, to użytkownik „niezagospodarowany” w relacjach międzyludzkich.” Niestety, młodzi użytkownicy urządzeń mobilnych bardzo często uważają, iż nie da się żyć bez urządzeń mobilnych. „Personifikują urządzenia, nadają im tożsamość istoty żywej, wiążą z urządzeniami najwyższe emocje oraz uczucia, cierpią po ich stracie.” A to może powodować bardzo negatywne skutki psychologiczne, takie jak depresja, trudności w koncentracji czy nawet otyłość.
Co ciekawe jednak, badacze przewidują, iż oddolne inicjatywy polegające na promowaniu odłączenie się od sieci będą zyskiwały na znaczeniu – ograniczanie czasy spędzanego online to jedyne bowiem wyjście dla osób, które z powodu fonoholizmu utraciły równowagę wewnętrzną.